ارزیابی ریسک ایمنی سیستم‌های تولیدی با بهره‌گیری از تکنیک 5S (مطالعه موردی: گروه صنعتی بارز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد،کارشناس اداره برنامه‌ریزی و مهندسی صنایع گروه صنعتی بارز، تهران، ایران

2 دکترای تخصصی، استادیار بخش مهندسی صنایه دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه شهید باهنر، تهران، ایران

3 کارشناس اداره HSE گروه صنعتی بارز، تهران، ایران

چکیده

امروزه با پیشرفت و گسترش روز افزون فناوری در سیستم‌های تولیدی، این سیستم‌ها با پیچیدگی‌های مختلفی نظیر پیچیدگی‌ در فرآیندها و فعالیت‌ها روبه‌رو شده‌اند به‌گونه‌ای که موجب شده است دارایی‌های سازمان‌ها، خصوصاً نیروی انسانی، با خطرات و ریسک‌های متنوعی همچون خطرها و ریسک‌های ایمنی روبه‌رو شوند. از این رو شناسایی ریسک‌ها و به‌دنبال آن ارائه اقدام‌های پیشگیرانه جهت کاهش و جلوگیری از بُروز حادثه‌های احتمالی کاملاً لازم و ضروری است. در این زمینه، پژوهش پیش‌رو، با بهره‌گیری از تکنیک نظام‌آراستگی، به‌عنوان تکنیکی کارا و مؤثر در حذف و بهبود موارد نامنطبق با اصول مهندسی، تحت پنج اصل تشخیص، ترتیب، تنظیف، تثبیت و تکلیف و همچنین بهره‌گیری از اصل ارزیابی ریسک ایمنی، به‌عنوان یک اصل جداگانه در این تکنیک، به‌دنبال شناسایی و اولویت‌بندی موارد نامنطبق با اصول  5S و ایمنی است. در همین ارتباط، به منظور بررسی کارایی روش پیشنهادی، مطالعه‌های میدانی و ارزیابی ریسک در گروه صنعتی بارز به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تایر کشورانجام شد. از این‌رو، در ابتدا چک لیستی به‌منظور پایش ایمنی گروه صنعتی بارز بر اساس استاندارد ایزو 45001 و اصول 5S طراحی شد؛ سپس گزینه‌های چک لیست بر اساس دو شاخص کاربردی بودن و وضعیت فعلی صنعت توسط خبرگان گروه صنعتی بارز، به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تایر کشور، ارزیابی گردید و در نهایت، با توجه به نتایج به‌دست آمده، گزینه‌های چک لیست ایمنی در نظام آراستگی به‌ترتیب سطح ریسک (ریسک بالا، ریسک متوسط و ریسک کم) اولویت‌بندی شدند. 

کلیدواژه‌ها


 
1- دلاوری، س.، فرقانی، م. ع. و ملاحسینی، ع.، (1388)، استقرار کایزن عملیاتی در یک شرکت تولیدی، تدبیر، شماره 207، مرداد 1388
2- احمدی، م.، فرجی ارمکی، ا. و خواجه‌ای، س.، (1393)، نقش شیوه‌های فرهنگ‌سازی در استقرار بهینه نظام آراستگی محیط کار (5S) در دبیرستان‌های دخترانه شهر تهران، دوفصلنامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، دوره 6، شماره 12، بهار و تابستان1393، 145-128
3- Jiménez, M., Romero, L., Domínguez, M. and Espinosa, M. d. M., (2015), "5S methodology implementation in the laboratories of an industrial engineering university school," Safety Science, vol. 78, pp. 163-172, 2015/10/01/ 2015.
4- Farrokhi, F. R., Gunther, M., Williams, B. and Blackmore, C. C., (2015), "Application of Lean Methodology for Improved Quality and Efficiency in Operating Room Instrument Availability," J Healthc Qual, vol. 37, pp. 277-86, Sep-Oct 2015.
5- Omogbai, O. and Salonitis, K., (2017), "The Implementation of 5S Lean Tool Using System Dynamics Approach," Procedia CIRP, vol. 60, pp. 380-385, 2017/01/01/ 2017.
6- Nazarali, S., Rayat, J., Salmonson, H., Moss, T., Mathura, P. and Damji, K. F., (2017), "The application of a "6S Lean" initiative to improve workflow for emergency eye examination rooms," Can J Ophthalmol, vol. 52, pp. 435-440, Oct 2017.
7- Sukdeo, N., (2017), "The application of 6S methodology as a lean improvement tool in an ink manufacturing company," in 2017 IEEE International Conference on Industrial Engineering and Engineering Management (IEEM), 2017, pp. 1666-1671.
8- Veres, C., Marian, L., Moica, S. and Al-Akel, K., (2018), "Case study concerning 5S method impact in an automotive company," Procedia Manufacturing, vol. 22, pp. 900-905, 2018/01/01/ 2018.
9- Sremcev, N., Lazarevic, M., Krainovic, B., Mandic, J. and Medojevic, M., (2018), "Improving teaching and learning process by applying Lean thinking," Procedia Manufacturing, vol. 17, pp. 595-602, 2018/01/01/ 2018.
10- Chen, C.-T., (2000), "Extensions of the TOPSIS for group decision-making under fuzzy environment," Fuzzy Sets and Systems, vol. 114, pp. 1-9, 2000/08/16/ 2000.
11- حبیبی، آرش؛ ایزدیار، صدیقه و سرافرازی، اعظم، (1393)، تصمیم‌گیری چند معیاره فازی، انتشارات کتیبه گیل
12- سلطان‌پور، ع.، پورباقری، س. م. و آریافر، ش.، (1397)، برآورد تعداد نیروی انسانی تعمیراتی مورد نیاز با در نظر گرفتن عدم قطعیت (مطالعه‌ی موردی: گروه صنعتی بارز)، نشریه‌ی صنعت لاستیک ایران (علمی-ترویجی)، فصلنامه علمی-فنی، اقتصادی،مدیریتی، سال بیست و سوم، شماره‌ی 92، زمستان 1397، 57-45
10- Chen, C.-T., (2000), "Extensions of the TOPSIS for group decision-making under fuzzy environment," Fuzzy Sets and Systems, vol. 114, pp. 1-9, 2000/08/16/ 2000. [13] Baykasoğlu, A., Subulan, K. and Karaslan, F. S. , (2016), "A new fuzzy linear assignment method for multi-attribute decision making with an application to spare parts inventory classification," Applied Soft Computing, vol. 42, pp. 1-17, 5.
14- https://isosystem.org/wp-content/uploads/ISO-45001-2018-FARSI.pdf