متنوع سازی صادرات محصولات پلاستیکی ایران با رویکرد ساختارگرایان جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی رشته علوم اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

3 عضو هیات علمیگروه تامین مالی و اقتصاد علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران

4 گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج، ایران

10.22034/irm.2021.315397.1152

چکیده

صنعت محصولات پلاستیکی طیف وسیعی از محصولات پایه تا واسطه ای و نهایی را شامل می‌شود.گسترش و نفوذ محصولات پلاستیکی به صنایع مختلف و نیز تامین نیاز خانوارها سبب شده این صنعت جزو صنایع پیشرو به شمار آید و تنوع صادراتی در آن برای کشورها اهمیت یابد. بدین منظور هدف از پژوهش فعلی استفاده ازکلانداده پیچیدگی اقتصادی و ارائه نتایج آن در راستای افزایش متنوع سازی محصولات صنعت پلاستیک ایران می‌باشد. مقاله با تحلیل داده های تجارت جهانی بر اساس کدهای شش رقمی HS برای 128 کشور طی سال های 2014-2018 با رویکرد ساختارگرایان جدید و بهره گیری از تئوری فضای محصول و علم شبکه محصولاتی را جهت افزایش تنوع صادراتی ایران در صنعت پلاستیک معرفی و توالی فعال سازی این محصولات را مشخص نموده است. نتایج پژوهش دلالت بر آن دارد که ایران از میان 122 کد محصول پلاستیکی در صادرات 14 محصول دارای مزیت نسبی آشکار شده، 47 محصول دارای مزیت نسبی پنهان و 61 محصول فاقد مزیت نسبی آشکار و پنهان می‌باشد. در مرحله بعد با لحاظ نمودن این که شاخص منفعت فرصت بزرگتر یا برابر با صفر باشد، محصولات دارای مزیت نسبی پنهان از 47 به 12 کاهش و نهایتا توالی فعال سازی این 12 محصول با استراتژی های مختلف و نیز استراتژی ترکیبی با روش های بردا و کپ لند تعیین گردید. بر اساس استراتژی ترکیبی، صادرات لوله پلی وینیل کلرید،سفت و سخت، کیسه های پلیمرهای اتیلن و لوله های پلاستیکی انعطاف پذیر بخش عمده فرصت های صادراتی ایران را تشکیل می‌دهند.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. Grossman, G.M., E. Helpman, Rev. Econ. Stud. 58, 43 (1991)
    2. T.(2005). Resource Deependence, Economic Performance, and Political Stability. Journal of Conflict Resolution,49(4),451-482
    3. cid.harvard.edu/explore/tree_map
    4. Khosravi, A., Daei-Karimzadeh, S., Shahmoradi, B., Soltanpanah, H. Optimizing the Export Diversification Strategy of Iran's Chemical Products Using Product Spaces and Economic Complexity Theories. Iranian Journal of Economic Studies. (2021) 2: 595-621. DOI: 10.22099/ijes.2021.40183.1744.
    5. Hidalgo, C. A., Klinger, B., Barabási, A. L., & Hausmann, R. (2007). The product space conditions the development of nations. Science, 317(5837), 482-487
    6. Bahar, D., Hausmann, R., & Hidalgo, C. A. (2014). Neighbors and the evolution of the comparative advantage of nations: Evidence of international knowledge diffusion?. Journal of International Economics, 92(1), 111-123.
    7. Guevara, M., Hartmann, D., Aristaran, M., Mendoza, M., & Hidalgo, C. (2016): The Research Space: using the career paths of scholars to predict the evolution of the research output of individuals, institutions, and nations, Scientometrics, 103.9, 1695-1709
    8. Alshamsi, A., Pinheiro, F. L. & Hidalgo, C. A(2018). Optimal diversification strategies in the networks of related products and of related research areas. Nat. Commun. 9, 13-28.
    9. Hartmann, D., Guevara, M. R., Jara-Figueroa, C., Aristarán, M. & Hidalgo, C. A.(2017). Linking economic complexity, institutions, and income inequality. World Dev. 93, 75–93
    10. Lian, W,, Liy, F,, Svirydzenka, K,, Zhu, B.(2021). A Diversification Strategy For South Asia. IMF Working Paper.
    11. . میر جلیلی، سید حسین (1397). ارزیابی نظری رویکرد ساختارگرایان جدید در اقتصادتوسعه:مزایا و چالش ها. نشریه سیاست گذاری اقتصادی.(19) 10. 51-37
    12. Hartmann, D.,Bezerra, M,,Lodolo,B,, Pinheiro, F (2020). International trade, development traps,