بررسی رابطه مدیریت دانش با سرمایه فکری در سازمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 کارشناس رشته مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیر مدیریت دانش بر سرمایه‌ی فکری در سازمان است. نخست به بررسی ادبیات و مبانی نظری پژوهش پرداخته‌شده تا تصویر روشنی از دانش و انواع دانش، مفهوم مدیریت دانش، مدل‌های مدیریت دانش، سیر تاریخی سرمایه‌ی فکری، اجزا و تعریف‌های سرمایه‌ی فکری، عنصرهای سرمایه‌ی فکری و ... به‌دست آید. روش پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت هم‌بستگی و ازنظر نحوه‌ی گردآوری اطلاعات، پیمایشی‌ست. جامعه‌ی آماری این پژوهش، شبکه‌ی بهداشت و درمان شهرستان کاشمر است. برای دست‌یابی به اطلاعات از پرسش‌نامه‌یی با 68 پرسش و مقیاس پنج‌درجه‌یی لیکرات استفاده‌شده است. برای تأیید روایی پرسش‌نامه ازنظر استادان بهره‌مند شدیم و برای بررسی پایایی پرسش‌نامه، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. تجزیه‌وتحلیل‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که سطح معنی‌داری آزمون ضریب هم‌بستگی پیرسون، بین سرمایه‌ی فکری و تمامی معیارهای مدیریت دانش (شامل: خلق دانش، ذخیره‌ی دانش، بازیابی دانش، اشاعه‌ی دانش، کاربرد دانش) کمتر از 0/05 است و بنابراین، رابطه‌ی بین سرمایه‌ی فکری و معیارهای مدیریت دانش معنی‌دار است. با توجه به مثبت بودن ضریب‌های هم‌بستگی پیرسون، مشخص می‌شود که هر چه معیارهای مدیریت دانش افزایش پیدا کند، سرمایه‌ی فکری بیشتر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


1- بابایی، محمدرضا (1387)؛ ابعاد مدیریت دانش در سازمان و تأثیرات آن. انتشارات فجر. چاپ دهم؛
2- باران دوست، کبری (1384)؛ تاریخچه مدیریت دانش. توسعه مدیریت. شماره‌ی 729؛
3- باقری، جلیل (1383)؛ نقش و تأثیر رهبران سازمانی در نهادینه‌سازی مدیریت دانش در سازمان‌های کنونی. مجله‌ی الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران. شماره‌ی اول، دوره‌ی پنجم؛
4- پاک‌سرشت، احمد (1383)؛ مدیریت دانش: نیاز سازمان‌های امروزی. مجله‌ی الکترونیکی پژوهشگاه (اطلاعات و مدارک علمی ایران)؛
5- پیروزفر، مهدی (1383)؛ نقش منابع هوشمند در مدیریت دانش. ترجمه‌ی علیرضا گنجی. فصل‌نامه‌ی اطلاع‌رسانی. دوره‌ی 19، شماره‌ی 3؛
6- جوادزاده، علی (1388)؛ تحقق سازمان‌های دانش‌محور در گرو استقرار دولت الکترونیک است. نشریه‌ی برنامه، شماره‌ی 237؛
7- جواهری، احمدرضا (1383)؛ مفهوم‌های مدیریت دانش و اهمیت آن در سرمایه‌ی فکری. هفته‌نامه‌ی پیک برق؛
8- جورابچی، محمدحسین (1388)؛ مدیریت دانش و ابزارهای آن (مطالعه‌ی موردی). تدبیر، 193؛
9- حکمت زاده، کمال (1387)؛ مدیریت دانش در ارتباط با مشتری. تدبیر، 178؛
10- خواسته، مهدی (1382)؛ پالایش فرایندهای سازمانی. تدبیر 173؛
11- زاهدی، سیدمحمد و لطفی زاده، فرشته (1386)؛ ابعاد و مدل‌های اندازه‌گیری سرمایه‌ی فکری. مطالعات مدیریت، شماره‌ی 55، سال پانزدهم؛
12- سنایی، مرتضی (1389)؛ شباهت‌ها و تفاوت‌های مدیریت دانش و مدیریت کیفیت جامع. تدبیر 189؛
13- شماخی، حمیدرضا و حبیبی گیلاکجانی، مژگان (1393)؛ اندازه‌گیری سرمایه‌ی فکری و بررسی تأثیر آن بر ارزش بازار سهام شرکت‌ها: با تأکید بر مدل سود باقی‌مانده (RIM)؛ مجله‌ی اقتصادی. شماره‌های 7 و 8، مهر و آبان 1393؛
14- عزتی، میثم (1387)؛ مستندسازی تجربیات مدیران از دیدگاه مدیریت دانش. تهران. چاپ اول "وابسته به وزارت نیرو" مؤسسه‌ی تحقیقات و آموزش مدیریت؛
15- فتاحی، جواد (1381)؛ مدیریت دانش در سازمان. تدبیر، شماره‌ی 142؛
16- کدخدایی، رضا (1387)؛ مقایسه‌ی فرهنگ دانایی بین مؤسسه‌ی عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی؛ دانشکده‌ی صداوسیما و دانشکده‌ی صنعت هواپیمایی کشور. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد مؤسسه‌ی عالی آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی؛
17- قلیچ‌لی، بهروز؛ خداداد حسینی، سید حمید و مشبکی، اصغر (1387)؛ نقش سرمایه‌ی فکری در ایجاد مزیت رقابتی. دانشور رفتار، سال پانزدهم، دوره‌ی جدید. شماره‌ی 32، دی 1387؛
18- کلانتر، هاشم (1387). مدیریت دانش و کاربردهای آن در سیستم پرستاری. بهداشت و درمان، شماره‌ی 599؛
19- معروفی، فخرالدین (1394). بررسی رابطه‌ی مدیریت کیفیت زنجیره‌ی تأمین با مدیریت دانش در نمایندگی‌های سایپا استان کرمانشاه. دومین کنفرانس بین المللی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی؛
20. Marr, B., Schiuma, G., Neely, A. (2004). "Intellectual capital- defining key performance indicators for organizational knowledge assets". Business Process Management Journal, Vol. 10. No. 5, pp. 551- 569.
21. Mouritsen, Jan and Larsen, Heine Thorsgaard (2005). The 2nd wave of knowledge management: The management control of knowledge resources through intellectual capital information. Management Accounting Research, Volume 16, Issue 3, September 2005, Pages 371- 394.
22. Serenko, Alexander; Cox, Raymond A.K.; Bontis, Nick and Booker, Lorne D. (2011). The superstar phenomenon in the knowledge management and intellectual capital academic discipline. Journal of Informetrics, Volume 5, Issue 3, July 2011, Pages 333- 345.
23. Wiig, Karl M. (1997). Integrating intellectual capital and knowledge management. Long Range Planning, Volume 30, Issue 3, June 1997, Pages 399- 405.