بررسی و ارزیابی تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر جو سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 کارشناسی رشته مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی با جو سازمانی‌ست. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش و ماهیت توصیفی- پیمایشی‌ست. جامعه‌ی آماری پژوهش، کارکنان بانک ملی شهرستان‌های کاشمر و بردسکن است و نمونه‌ی آماری از راه فرمول کوکران و با روش نمونه‌گیری تصادفی تعیین شده است. روش جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش پرسش‌نامه‌های استاندارد است و پرسش‌نامه‌ی جو سازمانی هالپین و کرافت و پرسش‌نامه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی ناهاپیت و گوشال مورداستفاده واقع شده است. برای تأیید روایی، پرسش‌نامه به رؤیت استادان رسید و برای تأیید پایایی نیز به محاسبه‌ی آلفای کرونباخ اقدام شد. آلفای کرونباخ در پرسش‌نامه‌ی جو سازمانی مقدار 70/0 و در پرسش‌نامه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی مقدار 88/0 به‌دست آمده است که نشان از پایایی قابل‌قبول پرسش‌نامه‌ها دارد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه‌وتحلیل با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی انجام شده است. در آمار توصیفی شاخص‌های مرکزی و پراکندگی محاسبه شده است و در آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه‌ی بین متغیرهای پژوهش و آزمون فرضیه‌ها استفاده شده است. محاسبه‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شده است. نتیجه‌ها نشان می‌دهد که رابطه‌ی بین سرمایه‌ی اجتماعی و جو سازمانی مستقیم و معنادار است. هم‌چنین بین بُعدهای ساختاری، شناختی و ارتباطی سرمایه‌ی اجتماعی با جو سازمانی، رابطه‌ی مستقیم و معناداری برقرار بوده است.

کلیدواژه‌ها


1- توسلی، عباسعلی و امانی کلاریجانی، امرا... (۱۳۹۱). سرمایه‌ی اجتماعی در شبکه‌ی مجازی (سرمایه‌ی اجتماعی شبکه). مجله‌ی مدیریت فرهنگی، سال ششم، شماره‌ی ۱۷.
2. Taştan, S. B. & Güçel, C. (2017). The Impact Employees’ Perceived Business Ethics and Ethical Climate on Organizational Social Capital. Turkish Journal of Business Ethics, 10 (1), 47–76.
6- 3- افسری، علی (۱۳۹۱). سرمایه‌ی اجتماعی در اسلام. پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم، سال سوم، شماره‌ی ۱.
4- سعادت، رحمان (۱۳۸۵). تخمین سطح و توزیع سرمایه‌ی اجتماعی استان‌ها. رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره‌ی ۲۳.
5- فقیهی، ابوالحسن و فیضی، طاهره (1384). سرمایه‌ی اجتماعی در سازمان. پیک نور علوم انسانی، سال سوم، شماره‌ی ۳، پاییز 1384.
6- ربیعی، علی و صادق زاده، حکیمه (۱۳۹۰). بررسی رابطه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی بر کارآفرینی. رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره‌ی ۴۱.
7- موسوی، میرطاهر (۱۳۸۵). مشارکت اجتماعی یکی از مؤلفه‌های سرمایه‌ی اجتماعی. رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره‌ی ۲۳.
8- یوسف زاده، سعید و کیاکجوری، داود (۱۳۹۴). بررسی مهارت‌های ارتباطی مدیران و سرمایه‌ی اجتماعی سازمان. مدیریت سرمایه‌ی اجتماعی، دوره‌ی 2، شماره‌ی 1، بهار 1394.
9- بهزادی، حسن؛ موسوی، مریم و سنجی، مجیده (۱۳۹۱). بررسی رابطه‌ی جو سازمانی و تعهد سازمانی کتابداران کتابخانه‌های عمومی شهر مشهد از دیدگاه کتابداران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی (پیام کتابخانه)، دوره‌ی 18، شماره‌ی ۳، پاییز 1391.
10- بابایی زکلیکی، محمدعلی و مؤمنی، نونا (۱۳۸۵). پژوهشی در رابطه‌ی هوش عاطفی مدیران و جو سازمانی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، دوره‌ی اول، شماره‌ی ۲.
11. Chen, C & Huang, J (2007). How organizational climate and structure affect knowledge management-The social interaction perspective. International Journal of Information Management, 27, 104–118.
12. Faisal Qadeer, F & Jaffery, H (2014). Mediation of Psychological Capital between Organizational Climate and Organizational Citizenship Behavior. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 8 (2), 453- 470
13. Zamani Pozveh, A. & Karimi, F. (2017).The relationship between organizational climate and organizational citizenship behaviors of the staff members in the Department of Education in Isfahan city. International Journal of Educational and Psychological Researches, 3 (1).
14. Permarupan, P.Y.; Saufi, R. A. & Kasim, R. S. R. (2013). The Impact of Organizational Climate on Employee’s Work Passion and Organizational Commitment. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 107, 88 – 95.
15. Balkar, B. (2015). The Relationships between Organizational Climate, Innovative Behavior and Job Performance of Teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 7 (2), 81-92.
16- یزدانی، حمیدرضا؛ حمیدی زاده، علی و کاملی، علیرضا (۱۳۹۴). بررسی تأثیر سبک رهبری و جوسازمانی بر مدیریت دانش با توجه به نقش میانجی ساختار سازمانی و تعامل اجتماعی. مدیریت فناوری اطلاعات، دوره‌ی ۷، شماره‌ی ۱، بهار ۱۳۹۴.
17- آقایی، رضا؛ آقایی، میلاد و آقایی، اصغر (۱۳۹۲). بررسی رابطه‌ی میان فرسودگی شغلی. رفتار شهروندی، جوسازمانی و فرهنگ سازمانی. مدیریت دولتی، دوره‌ی ۵، شماره‌ی ۴، زمستان 1392.
18- فیضی، طاهره و عمادی، زهرا (۱۳۸۹). ارتباط میان رفتار شهروندی سازمانی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام آموزشی، دوره‌ی سوم، شماره‌ی ۴، بهار ۱۳۸۹.
19- سبزی پور، مجید؛ احمدی زاد، آرمان و اسمعیلی گیوی، محمدرضا (۱۳۹۰). تحلیل رابطه‌ی جوسازمانی با متغیرهای نگرشی و رفتارهای فرانقش در نیروی انسانی کتابخانه‌های عمومی. فصلنامه‌ی تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی (پیام کتابخانه سابق)، دوره‌ی ۱۷، شماره‌ی ۴، زمستان ۱۳۹۰.
20- دانایی‌فرد، حسن؛ فانی، علی‌اصغر و فرار، صمد (۱۳۸۸). ارتقای نوآوری مدیریتی در بخش دولتی، تبیین نقش ارزش‌های مدیریتی و جوسازمانی. پژوهش‌های مدیریت، سال دوم، شماره‌ی 6، زمستان 1388.
21- علوی، حمیدرضا و جهان‌داری، رمضان (1381). بررسی و مقایسه‌ی جوسازمانی دانشگاه شهید باهنر کرمان با جو سازمانی مطلوب از دیدگاه کارمندان این دانشگاه. علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، شماره‌ی 20، تیر 1381.
22- آدابی، حسن و یکتایار، مظفر (۱۳۹۴). ارتباط جو سازمانی و اعتماد سازمانی با میزان مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری. پژوهش کاربردی در مدیریت ورزشی، سال چهارم، شماره‌ی 1.
23- پورقاز، عبدالوهاب؛ یعقوبی، نورمحمد و کیخا، عالمه (۱۳۸۶). بررسی جو سازمانی حاکم بر مدارس متوسطه. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، شماره‌ی ۴.
24- درگاهی، حسین؛ موسوی، سید محمدهادی؛ شهام، گلسا و مولایی زاده، اکرم (۱۳۹۱). بررسی جو سازمانی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران. مدیریت سلامت، دوره‌ی 15، شماره‌ی 50.
25- کدیور، پروین (۱۳۷۸). بررسی جو سازمانی در مدارس راهنمایی شهر تهران. علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، سال نهم، شماره‌ی ۳۱، تابستان و پاییز ۱۳۷۸.
26- شاکری، فاطمه؛ طحاری مهرجردی، محمدحسین؛ دهقان دهنوی، حسن و کاوندی، رضا (۱۳۹۰). بررسی ارتباط جوسازمانی و نوآور بودن در فرایند با استفاده از مدل‌سازی معادله‌ی ساختاری. مدیریت تولید و عملیات، دوره‌ی دوم، شماره‌ی ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۰.
27- رشیدی، داریوش و فرهودی، شعبان (۱۳۸۸). بررسی رابطه‌ی جوسازمانی با کارایی شعب بانک. مدیریت توسعه و تحول، دوره‌ی 1، شماره‌ی 3، تابستان ۱۳۸۸.
28- مصطفی‌زاده، معصومه و صادقی، محمدرضا (۱۳۹۳). طراحی مدل توسعه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی در دانشگاه و مراکز آموزش عالی. مدیریت سرمایه‌ی اجتماعی، دوره‌ی اول، شماره‌ی ۲، زمستان ۱۳۹۳.
29- ناظم، فتاح و محسن شیخی، عباس (۱۳۸۸). بررسی رابطه‌ی بین موضع کنترل، جوسازمانی، بهره‌وری کارکنان در اداره‌ی کل مالیاتی تهران. (پژوهشگر) فصلنامه‌ی مدیریت، سال ششم، شماره‌ی ۱۳، بهار ۱۳۸۸.
30- ملازهی، امین (۱۳۹۵). رابطه‌ی عدالت سازمانی با تعهد سازمانی معلمان مدارس ابتدایی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال هفتم، شماره‌ی ۲، تابستان ۱۳۹۵.
31- حیدری ساربان، وکیل؛ باختر، سهیلا و طالعی حور، وحید (۱۳۹۵). ارزیابی و تأثیر مؤلفه‌های سرمایه‌ی اجتماعی بر توانمندسازی زنان روستایی – مطالعه‌ی موردی؛ دهستان شیان، شهرستان اسلام‌آباد غرب. زن و جامعه، سال هفتم، شماره‌ی ۴.
2. 32. Suifan, T. S. (2016). The Impact of Organizational Climate and Psychological Capital on Organizational Citizenship Behavior. International Journal of Business and Management, 11 (1).
33. Ergun, B.; Caglar, M.; Altinay, F. & Altinay, Z. (2016). Establishing a Social Capital Framework for the Organizational Climate in the Secondary School Environment. Int J Edu Sci, 15 (1,2), 186-195.
34- راهی، فاطمه؛ احمدی، عبدا... و برزگر، مجیده (۱۳۹۲). رابطه‌ی جو و فرهنگ سازمانی با میانجی‌گری نقش توانمندسازی بر تعهد سازمانی کارکنان سازمان آموزش‌وپرورش استان فارس. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال چهارم، شماره‌ی ۲، تابستان ۱۳۹۲.
35- نوربخش، مهوش و میرنادری، علی‌اکبر (۱۳۸۴). بررسی رابطه‌ی جوسازمانی با رضایت شغلی در معلمان تربیت‌بدنی دوره‌ی متوسطه‌ی شهر اهواز. المپیک، سال سیزدهم، شماره‌ی ۱، بهار ۱۳۸۴.