سناریوپردازی آینده‌ی صنعت لاستیک کشور مبتنی بر روش‌شناسی سیستم‌های نرم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه قم

چکیده

هدف اصلی این پژوهش سناریوپردازی آینده‌ی صنعت لاستیک کشور، مبتنی بر روش‌شناسی سیستم‌های نرم است. در این پژوهش با استفاده از دو روش آینده‌پژوهی، تحلیل ساختاری و سناریونگاری، ابتدا به شناسایی عامل‌های کلیدی مؤثر بر آینده‌ی صنعت لاستیک کشور پرداخته می‌شود و سپس سناریوهای آتی تدوین خواهند شد. در ادامه با استفاده از یکی از ابزارهای پژوهش در عملیات نرم که شامل روش‌شناسی نرم است، این سناریوها پربارتر و غنی‌تر خواهند شد. داده‌های اولیه‌ی پژوهش، با استفاده از گفت‌وگو با مدیران و خبرگان صنعت تایر کشور و مرور ادبیات پژوهش جمع‌آوری شد و در قالب پرسش‌نامه‌ی خبره‌سنجی و با استفاده از نرم‌افزار میک مک (Mic Mac _ نرم‌افزاری برای انجام محاسبه‌های پیچیده‌ی ماتریس متقاطع در آینده‌پژوهی) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
از میان 24 عامل کلیدی استخراج‌شده، با مرور ادبیات و گفت‌وگو با خبرگان، عامل‌های کلیدی وارد پرسش‌نامه‌ی خبره‌سنجی شد و 13 عامل کلیدی، با توجه به فرض‌های آماری مربوط به آن‌ها در سطح خطای 05/0، بر اساس نظر خبرگان انتخاب شد. بر اساس نتیجه‌های به‌دست‌آمده از پژوهش، دو عامل فناوری تولید و عملکرد زنجیره‌ی ارزش صنایع پتروشیمی، به‌عنوان متغیرهای تأثیرگذار در آینده‌ی صنعت تایر کشور درنظر گرفته شد و درنهایت 4 سناریوی اتوپیا، کائوس، اربوس و آبلوموف ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


1- آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه و جلالی، رضا (1395)، پژوهش در عملیات نرم (رویکردهای ساختاردهی مسأله)، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
2- اسلاتر، ریچارد (1392). دانش‌واژه‌ی آینده‌‌نگاری، مترجم، عبدالحمید کرامت‌زاده و همکاران، تهران: مؤسسه‌ی آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌نگاری علوم و فناوری دفاعی، چاپ سوم.
3- پدرام، عبدالرحیم (1392). آینده‌‌نگاری، حوزه‌ای نو برای کندوکاو، تهران: انتشارات مؤسسه‌ی آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، چاپ اول.
4- حسن‌نژاد، امیرحسین؛ ملکی، محمدحسن (1394). شناسایی سناریوهای باورپذیر صنعت نساجی. نشریه‌ی آینده‌پژوهی مدیریت، دوره‌ی 26، شماره‌ی 104، صص 53-64.
5- فتحی، محمدرضا؛ ملکی، محمدحسن؛ رضوانی اصل، وحید (1396). آینده‌نگاری سرمایه‌گذاری در صنعت مسکن ایران با به‌کارگیری رویکرد سناریونویسی و ماتریس تأثیرهای متقاطع، نشریه‌ی آینده‌پژوهی مدیریت، دوره‌ی 28، شماره‌ی 111، صص 11-26.
6- ملکی، محمدحسن؛ فتحی، محمدرضا (1395). آینده‌نگاری مدل‌های تصمیم کسب‌و‌کار با رویکرد سناریونویسی، نشریه‌ی آینده‌پژوهی مدیریت، دوره‌ی 28، شماره‌ی 108، صص 33-50.
7- ناظمی، امیر؛ قدیری، روح‌ ا لله (1391). آینده‌نگاری از مفهوم تا اجرا. تهران، وزارت صنایع و معادن، مرکز صنایع نوین، چاپ دوم.
8. Bradfielda, Ron & El- Sayedb, Hany (2009). Four scenarios for the future of the pharmaceutical industry. Technology Analysis & Strategic Management, Vol. 2 I, No.2, February 2009, 195- 212.
9. Godet, M (1991), From anticipation to action, UNESCO publishing, Paris.
10. Loveridge, D. (2009). Foresight, The art and science of anticipating the future. New York, published by Routledge.
11. Omar, M., Moussa, A. (2016). Water management in Egypt for facing the future challenges, Journal of Advanced Research, Volume 7, and Issue 3.
12. Stone, D.L., Deadrick, D. L. Challenges and opportunities affecting the future of human resource management, Human Resource Management Review, Volume 25, Issue 2, June 2015, Pages 139- 145.
13. Trippl, M., Sinozic, T., Smith, H. L. (2015) The Role of Universities in Regional Development: Conceptual Models and Policy Institutions in the UK, Sweden and Austria, European Planning Studies ,Volume 23 (9),
14. Wang, W., Liu, W., Mingers, J. (2015). A Systemic Method for Organizational Stakeholder Identification and Analysis Using Soft Systems Methodology (SSM). European Journal of Operational Research, 246 (2). pp. 562- 574.